Ертеректе Мағруф Карһи деген әулие өтіпті. Бір күні жұрт одан: «Дүниенің  осыншама  қызығы тұрғанда, сізді құлшылық-ғибадатқа байлап тастаған не нәрсе? Өлімнен қорқу ма? Тозаққа түсіп қалмайын деген үрей ме? Әлде жұмаққа кірейін деген үміт пе?» - деп сұрапты. Сонда ол:

Адамзат ортақ сенімде болса, халық түрлі ағымдарға, топтар мен ұйымдарға бытырап бөлінбес еді. Тіпті екі адамның ажырамастай бауыр болуының өзі жүректегі сенімнің бір болуына тығыз байланысты. Алла Тағала қасиетті Құранда мұның сырын былай деп ашып береді: «Сондай-ақ Алланың өздеріңе берген нығметін естеріңе алыңдар.  Кезінде бірің мен бірің бітіспес дұшпан едіңдер, ал бүгін Алла жүректеріңнің арасын жарастырды. Сөйтіп, оның баға жетпес нығметінің арқасында біріңе- бірің бауыр болдыңдар...» («Әли-Имран» сүресі, 103-аят). Осы аятта келтірілген жүректің жарасуы, ең алдымен, сенімнің бір болуын қажет етеді.

Имам Матуридидің ақида іліміне сүйенсек, арақ ішу, зина жасау, кісі өлтіру секілді үлкен күнәларды жасау пендені иманнан ажыратпайды. Өйткені Мұғтазила сияқты адасқан ағымдардың сеніміндегідей иман мен күпірліктің ортасында үшінші бір орын жоқ. Пенде иманды болады немесе имансыз кәпір болады. Үшінші бір топ болмайды. Алла Тағала қасиетті Құранда адам баласын екі топқа бөліп былай дейді: «Сендерді жаратқан – Оның бір Өзі. Сөйте тұра бірің – мүмін, енді бірің – кәпірсің»  («Тәғабун» сүресі, 2-аят). Сондай-ақ, тағы бір қасиетті аятта былай делінген: «(Уа, Мұхаммед!) Оларға: «Ақиқат Раббыларыңнан келген, ал енді қалаған  жан иман келтірсін де, қалағаны күпірлік қылсын», – деп айт!» («Кәһф» сүресі, 29-аят). Демек, жер бетіндегі адамдар иман тұрғысынан екі топқа бөлінеді: мүміндер және күпір иелері. Ал, енді Алланы мүлдем мойындамайтын кәпірлер қауымы Алланың рақымынан үмітсіз болғанымен, бір рет иман еткен жандарға кешірім тілеп, тәубеге келуге мүмкіндік берілген.

Қазір елімізде иман негіздері, сенім тұрғысынан кейбір пікір қайшылықтары байқалып қалатыны даусыз. «Пәленше бөтен діни ағымға өтіп кетіпті»  деген сөздің астарында да көбінесе сенім мәселесі жатады. Егер пікір қайшылықтары тек сыртқы бейнеге ғана қатыста болғанда, елімізде түрлі ұстанымдағы адамдар әлдеқашан бірігіп, өзара ынытымақтастықта өмір сүрер еді. Мәселе жүрекпен байланған сенімде болғандықтан, әр түрлі діни ағымның өкілдері біріге алмай жүргені анық.

Соңғы кездерде діни орталарда «ақида» деген сөз жиі айтылып қалады. Арабша сауаты бар кісілерге түсінікті болғанмен, жалпы жұршылыққа осы ұғымды ашып түсіндіруіміз күн тәртібіндегі мәселеге айналды. Өйткені бүгінгі таңда көптеген діни мәселелердің астарында осы ақида жатыр.

Адам кейде өзімен-өзі оңаша отырғанда жүрегіндегі сенім туралы ойланады. Мен осы кіммін? Жан жүрегімде кімге сенемін, кімнен қорқамын, кімді жақсы көремін? Бір мұсылман пенде ретінде Алла Тағалаға деген сенімім қандай? Пайғамбарларға деген сенімім қандай? Осы қатардағы  маңызды сауалдар кімді болса да мазаласа керек. Бұл сұрақтардың дұрыс жауабына көз жеткізу үшін иман негіздеріне қатысты (ғылыми тілде ақида ілімі деп аталады) кітаптар оқуымыз қажет.

Халық болған соң, оның ішінде дін мен дүниеге де неше алуан көзқарас кездесетіні сөзсіз. Тіпті кейде дүниеде еш нәрсеге сенім байламай-ақ өмір сүре беруге болады ғой деген пікірдегі жандар да қара жерді басып жүре береді. Ешбір тәртіпке бағынбай-ақ, ойлаған нәрсенің бәрін жасап өмір сүре беруге осындай дүниетаным себеп болады. Ислам шариғаты бойынша сенімі амал, яки жоқ, имансыз өмірде зәредей де мән жоқ.

Алла Тағала әлемге «артық еттім» дейтін адам баласының бүкіл жер бетіндегі жаратылыс мақлұқаттарына қалай «қожайындық» ететінін ойлап көрдіңіз бе? Бірін-бірі екі шайнап бір жұтатын небір азулы да күшті, жыртқыш аңдардың адамзатқа бағынышты тіршілік ететіні қалай? Сөйтсек мұның бәрі Алла Тағаланың адамға берген ақыл қуатына байланысты екен ғой. Көзге көрініп тұрмаған соң ақылдың мәні неде екенін біле алмаспыз, бірақ оның тіршілігіміздегі нәтижелері белгілі.

Хадис ғалымдары «иман» сөзін тілмен айтқанды жүрекпен растау және амал ету деп түсіндірген. Ал, Матуриди ғалымдарының көпшілігі: «Иман – тілмен айту, жүрекпен растау», - дейді (олар «амал етуді» қоспаған – ауд.).

Қазіргі таңда өте тартысты мәселеге айналып, көп талқыланып жүрген тақырыптардың бірі – Құрандағы муташабиһ аяттарды түрлі мағынада түсіну. Бидғатшылар Алла тағаланың өз затымен Аршыға орнығатынын айтады.  Бұған дәлел ретінде Таһа сүресінің бесінші аятын келтіріп,  (الرَّحْمَنُ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوَى) осы аяттағы «истауа» сөзін «орнықты» деген мағынада түсіндіреді, тафуидті және тәуил жасауды қабыл етпейді.